Sanayileşmeyle birlikte yeni meslek dalları, yeni iş kolları oluşmuştur ve bunlardan birisi de iş güvenliği uzmanlığı olarak karşımıza çıkmaktadır.
İş güvenliği uzmanlığı bir uzmanlık alanıdır ve bu alanda görev yapan kişilere iş güvenliği uzmanı unvanı verilir.
İş güvenliği uzmanı iş sağlığı ve güvenliği çalışma alanında yapılan yetkinlik sınavına girerek başarılı olmaları, bakanlıktan verilen sertifikayı almaları gerekmektedir.
Üniversitelerin mühendislik bölümlerinden mezun olanlar, kimya, biyoloji, fizik bölümlerinden mezun olanlar, teknik öğretmenlik alanı mezunu olanlar bakanlığın yetkilendirdiği kurumlardan gerekli eğitimleri alıp yine bakanlığın gerçekleştirdiği sınavlarda başarılı olarak iş güvenliği uzmanı olmaya hak kazanabilirler.
İş güvenliği uzmanlığının yasal çerçevesi 6331 sayılı kanunla belirlenmiştir. Buna göre iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak amacıyla bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesini almış kişiler iş güvenliği uzmanıdır. İş güvenliği uzmanları bakanlık ve ilgili kuruluşlarda çalışma hayatını denetleyen müfettişler, mühendislik, mimarlık fakültelerinden mezunlar ve teknik elemanları ifade etmektedir.
İş güvenliği uzmanının en temel çalışma alanı işyerlerinde işin doğası gereği sahip olduğu bütün riskleri belirlemek, insanı göz ardı etmeden bütün önlemleri almak, alınması için de rehberlik etmektir. Artık iş güvenliği uzmanlığı bir bilim dalı olarak kabul edilmekte, bu alanda pek çok araştırma yapılmakta, deneysel ve bilimsel çalışmalar gerçekleştirilmektedir. İşyerlerinin iş güvenliği uzmanı çalıştırma zorunluluğu arttıkça da iş güvenliği uzmanlığına talep fazlalaşmaktadır.
Kimler İş Güvenliği Uzmanı Olabilir?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirtilen detaylara göre şu şartları taşıyanlar bakanlıktan sosyal güvenlik uzmanı belgesi alabilir ve iş güvenliği uzmanı olabilirler:
- Gerek bakanlıkta gerekse ilgili kuruluşlarında çalışma hayatının denetimini yapan müfettişler,
- Mimarlık ve mühendislik fakültelerinden mezun olanlar,
- Üniversitelerin iş sağlığı ve güvenliği ön lisans ve lisans programlarından mezun olanlar,
- Kimyager, fizikçi, biyolog unvanına sahip olanlar. Yani bu bölümlerin mezunları.
İş güvenliği uzmanları A, B, C sınıflarında belgelere sahip olabilirler ve her belge sınıfının çalışabileceği alanlar farklıdır. Buna göre bakanlık şöyle bir kriter belirlemiştir:
- A sınıfı belgesi olan iş güvenliği uzmanları bütün işyerlerinde çalışabilirler.
- B sınıfı belgesi olan iş güvenliği uzmanları az tehlikeli ve tehlikeli sınıfında yer alan işyerlerinde çalışabilirler.
- C sınıfı belgesi olan iş güvenliği uzmanları sadece az tehlikeli sınıfında yer alan işyerlerinde çalışabilirler.
İş Güvenliği Uzmanlığı İçin Hangi Şartlar Gereklidir?
İş güvenliği uzmanlığının şartları her belge sınıfı için farklılık göstermektedir. Bu nedenle kişilerin hangi sınıf iş güvenliği uzmanlığı belgesi almak istiyorlarsa ona göre aranan şartlara bakmaları gerekir.
A sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi için aranan şartlar şunlardır:
- Mimarlık ya da mühendislik fakülteleri mezunlarıyla teknik elemanlar iş güvenliği ya da iş sağlığı ve güvenliği programlarında doktora yapmışlarda A sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilirler.
- B sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olup bununla minimum 4 yıl görev yapanlar, bunu sözleşme ile belgeleyebilenler, ardından da A sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi için eğitimlere katılıp sınavında başarılı olanlar A sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilirler.
- İş Sağlığı ve Güvenliği Genel müdürlüğünde ya da bağlı birimlerde minimum 10 yıl görev yapan mimarlık, mühendislik fakültesi mezunları ile teknik elemanlar A sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilirler.
- Müfettiş yardımcılığı görev süresi dahil iş sağlığı ve güvenliği alanında minimum 10 yıl görev yapmış iş müfettişleri A sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilirler.
- Uzman yardımcılığı görev süresi dahil İş Sağlığı ve Güvenliği genel Müdürlüğü ve buna bağlı yerlerde minimum 10 yıl görev yapmış mimarlık, mühendislik fakülteleri mezunları ile teknik eleman statüsünde bulunan iş sağlığı ve güvenliği uzmanları A sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilirler.
B sınıfı iş güvenliği uzmanlığı için aranan şartlarsa şunlardır:
- İş güvenliği ya da iş sağlığı ve güvenliği yüksek lisans programlarını tamamlamış Mimarlık ya da mühendislik fakülteleri mezunları ile teknik elemanlar B sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olarak B sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilirler.
- C sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi sahibi olup bununla minimum 3 yıl görev yaptığını iş güvenliği uzmanlığı sözleşmesiyle belgeleyebilen ve B sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olan mimarlık, mühendislik bölümleri mezunlarıyla teknik elemanlar B sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilirler.
- Bakanlık ve ilgili kuruluşlarda iş sağlığı ve güvenliği alanında teftiş yapan, müfettiş yardımcılığı görev süresi dahil minimum 10 yıl görev yapmış müfettişler B sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavına girip başarılı olarak B sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilirler.
C sınıfı iş güvenliği uzmanlığı için aranan şartlarsa şunlardır:
- Teknik elemanlardan, mimarlık ve mühendislik bölümleri mezunlarından C sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimlerine katılıp yapılacak olan C sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavından başarılı olanlar C sınıfı belge alabilirler.
- Bakanlık ve ilgili kuruluşlarda iş sağlığı ve güvenliği alanında teftiş yapan, mimar, mühendis ya da teknik eleman statüsündeki iş müfettişleri dışında müfettiş yardımcılığı görev süresi dahil minimum 10 yıl görev yapmış müfettişler C sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavına girip başarılı olarak C sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilirler.
Sonuç olarak iş güvenliği uzmanlığı belgesini çeşitli durumlarda bazı kişiler doğrudan alabilirken, bazıları İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü’nün yapacağı sınavlardan başarılı olmak kaydıyla belge alabilirler. Bazı kişiler sınav öncesi iş güvenliği uzmanlığı eğitimlerine katılmak zorunda, eğitim sonunda da sınava girerek geçer puan almaları durumunda iş güvenliği uzmanlığı belgesi sahibi olabileceklerdir.
Bazı kişiler herhangi bir eğitime ve sınava girmeden iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilirler. Mimarlık ya da mühendislik fakültelerinin mezunları ile teknik elemanlar iş güvenliği, iş sağlığı ve güvenliği alanlarında doktora eğitimlerini tamamlarlarsa eğitime ve sınava girmeden belge sahibi olabilirler.
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü ya da müdürlüğe bağlı birimlerde minimum 10 yıl görev yapan mimar, mühendis ya da teknik eleman statüsündeki iş müfettişleri eğitime ve sınava girmeden iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilirler.
Müfettiş yardımcılığı görev süresi dahil iş sağlığı ve güvenliği alanında müfettiş yardımcısı olarak minimum 10 yıl görev yapmış mimar, mühendis ve teknik eleman statüsündeki iş müfettişleri eğitime ve sınava girmeden belge alabilirler.
Yine İş Sağlığı ve Güvenliği genel Müdürlüğü ya da bağlı birimlerde uzman yardımcılığı görev süresi dahil minimum 10 yıl görev yapan mimarlık, mühendislik mezunlarıyla teknik eleman statüsündeki iş sağlığı ve güvenliği uzmanları herhangi bir eğitime ya da sınava katılmaksızın iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilirler.
Bazı durumlarda ise eğitime katılmadan doğrudan sınava katılarak iş güvenliği uzmanlığı belgesi alınabilmektedir. Mimarlık ve mühendislik fakülteleri mezunları ile teknik elemanlar iş sağlığı ve güvenliği programında yüksek lisans yaptıkları taktirde herhangi bir eğitime katılmadan B sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi sınavına girebilir, başarılı olurlarsa B sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilirler. Fakat bu haklarını maksimum iki kez kullanabilirler. İki kez sınava girdikleri halde başarılı olamazlarsa yeniden sınava girebilmek için önce eğitim almaları gerekir.
Bazı kişilerin iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilmesi için önce eğitime katılmaları sonra da sınava girip başarılı olmaları gerekir.
B sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesiyle minimum 4 yıl görev yaparak bunu iş güvenliği uzmanlığı sözleşmesiyle belgeleyebilen mimarlık, mühendislik fakülteleri mezunlarıyla teknik elemanlar A sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilmek için eğitime ve sınava girmelidir.
C sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesiyle minimum 3 yıl görev yaparak bunu iş güvenliği uzmanlığı sözleşmesiyle belgeleyebilen mimarlık, mühendislik fakülteleri mezunlarıyla teknik elemanlar B sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilmek için önce eğitime, sonra sınava girmelidir.
Eğer mimarlık ve mühendislik fakültesi mezunları ile teknik elemanlar daha önce herhangi bir iş güvenliği uzmanlığı belgesi almamış ise önce eğitimlere sonra da sınava girmelidirler. Bu kişilerin yalnızca C sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabileceklerdir.
İş Güvenliği Uzmanlığı Kursları ve Sınavları
İş güvenliği uzmanlığı kursları çeşitli eğitimler şeklindedir. Bakanlık bazı kurumları eğitim vermeye yetkilendirmiştir ve bu kurumlar A, B, C sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimleri vermektedirler. Kurslardaki eğitimlerde iş güvenliği uzmanı olmak için gereken şartların neler olduğu, risklerin nasıl değerlendirilmesi gerektiği, güncel iş sahaları gibi önemli bilgiler kursiyerlere aktarılmaktadır.
İş güvenliği uzmanlığı eğitimlerinde iş sağlığı ve güvenliği hakkında bütün detaylara yer verilmektedir. İş sağlığı ve güvenliğiyle alakalı kanunlar, yönetmelikler, genelgeler, çalıştaylar ve diğer bütün konular uzman eğitimciler tarafından kursiyerlere aktarılmaktadır.
İş güvenliği uzmanlığı kurslarında eğitim aldıktan sonra sınava girilmelidir. Sınavlar ÖSYM aracılığıyla yapılmaktadır ve tam adı İş Güvenliği uzmanlığı Sınavı olarak karşımıza çıkmaktadır. Sınavda asgari puanı alan kişiler iş güvenliği uzmanı olmak için başvuruda bulunurlar ve sonrasında göreve başlarlar. Bütün bunların başvuru süreleri vardır ve iş güvenliği uzmanlığına başvuracakların süre takiplerini iyi yapmaları gerekmektedir.
Mutlaka ilgili sınavlardan başarılı olmak için eğitimler alınmalıdır. Eğitimler için yetkilendirilmiş eğitim kurumlarına kayıt yaptırılmalı ve sınav başvuru tarihleri içinde başvurular yapılmalıdır. Sınav sonuçlarının açıklanmasından sonra da hangi işlemlerin yapılacağı, nereye, nasıl başvurulması gerektiği, hangi belgelere ihtiyaç olduğu gibi soruların cevapları araştırılmalıdır.
Her Detayıyla İş Güvenliği Eğitimleri
İş güvenliği eğitimleri iş güvenliği uzmanlığının en önemli parçasıdır. Eğitimler boyunca dikkat edilmesi gereken pek çok detay vardır. İş güvenliği eğitimleri için birinci derecede sorumluluk işverenlerdedir. 6331 sayılı kanuna göre eğitimlerde işlenmesi gereken konular işveren tarafından düzenlenmelidir. Süre, maliyet, izinler gibi detaylar kanunlarda belirtilmiştir.
Mutlaka çalışanlar iş sahasına girmeden önce iş güvenliği eğitimi alınmalıdır. Kimi zaman devlet kurumları ya da özel kuruluşlar hizmet için iş güvenliği eğitimleri de vermektedir. Çalışanlar daha önce iş güvenliği eğitimleri almış olsa da iş değişikliği halinde ya da aynı işletme bünyesinde birim değişikliği halinde yeniden iş güvenliği eğitimi alınmalıdır. Çünkü her iş yerinde ya da birimde çalışma usulleri, çalışma şekilleri, kullanılacak araç gereçler vs. yenilenmektedir.
Mevzuatta iş güvenliği eğitimlerinin hangi tür işletmelerde kaç saat verileceği yer almaktadır. Mevzuata göre az tehlikeli sınıfındaki işletmelerde minimum 8 saat iş güvenliği eğitimi verilmesi gerekirken tehlikeli sınıfındaki işletmelerde çalışanlar için 12, çok tehlikeli sınıfındaki işletmelerde çalışanlar için 16 saat eğitim süresi vardır. Minimum bu saatler olması gerekmekte, istenirse daha fazla da yapılabilmektedir.
İş Güvenliği Uzmanı Olmayı Düşünenlere Öneriler
İş güvenliği uzmanı olarak çalışma k isteyenler için bazı önerilerde bulunulabilir. Bugün artık bir bilim dalı haline gelmiş olan iş güvenliği uzmanlığının belli özellikleri bulunmaktadır. Bu açıdan bu meslek grubunun çalışan sağlığını ve işletme güvenliğini doğrudan alakadar ettiği ve son derece dikkatli olunması gerektiği unutulmamalıdır.
İş güvenliği uzmanı olmayı düşünen kişilerin risk değerlendirme yapabilmesi, analitik düşünme becerisine sahip olması, risk haritası oluşturabilmesi, ekip çalışmasına yatkın olması, problemlerin üstesinden gelebilecek yetenekte bulunması gerekir. Yine ilgili evrakları tutmada ve arşivlemede kabiliyetli olmalı, ilgili mevzuatlara her yönüyle hakim olmalı ve en güncel içtihatları yakından takip edebilmelidir.
İş güvenliği uzmanının iş kazalarında, risk anlarında ya da meslek hastalığı gibi tehlike arz eden hallerde stres yönetme kabiliyetinin olması gerekir. Yeniliklere her zaman açık olması, alanıyla alakalı gelişmeleri yakından izlemesi, güncel değişiklilere rahatlıkla uyum sağlayabilmesi, oto kontrol yeteneğinin güçlü olması gerekir. Disiplini hiçbir zaman elden bırakmamalı, iletişim ve koordinasyon becerisi yüksek olmalıdır.
Bir iş güvenliği uzmanı işverenle, çalışanla, ÇSG Bakanlığıyla ve bünyesinde görev yaptığı kurumla eş zamanlı çalışabilmelidir. Dengeyi sağlayabilmeli, görevini her koşulda ve her şartta başarıyla sürdürebilmelidir. Her zaman işler iyi gitmeyebilir ve riskli durumlar oluşabilir. Bu anlarda öfke kontrolünü yapabilmeli, işveren ve işçi güvenliğini göz önünde bulundurabilmeli, yönetmeliklere uygun şekilde davranabilmeli ve devletin menfaatlerini yasalar doğrultusunda koruyabilmelidir.
Elbette OSGB kurumlarına da iş güvenliği uzmanlarıyla alakalı sorumluluklar düşmektedir. Kurumların özellikle yeni başlayan C sınıfı iş güvenliği uzmanlarına rehberlik yapacak A sınıfı iş güvenliği uzmanlarının bulunması gerekir. İş güvenliğinin yakın zamanda başlayan ve henüz tam kurumsallaşmayı tamamlayamamış olmasından dolayı bakanlığın denetimleri her zaman birebir şeklinde olamamaktadır. Aslında iş güvenliği uzmanı açısından avantaj değildir. Yine henüz yeteri kadar iş güvenliği uzmanı yoktur. Bu nedenle de mevcut iş güvenliği uzmanlarına daha fazla sorumluluk düşmektedir.
İş Güvenliği Uzmanlığının Amaçları Nelerdir?
İş güvenliği uzmanlığının amaçları çok yönlüdür. Bunun işverene, çalışana ve devlete bakan yanları vardır. Amaçlar hepsinin çıkarına uygun şekilde bulunmalıdır. Başlıca amaçları şöyle sıralayabiliriz:
- Riskli durumları tespit etmek ve bu sayede işletmenin hem maddi hem manevi zararlarını en aza indirmek,
- Çalışma verimini arttırmak,
- Risk etmenleriyle birlikte zararın ortadan kaldırılmasını sağlamak,
- Çalışanların mümkün olan en iyi çalışma ortamında çalışmalarını sağlamak,
- Çalışanların çalışma alanlarını olumsuzluklardan korumaya çalışmak,
- İşin gerektirdikleriyle çalışan arasında iyi bir uyum sağlamak.
Aslında iş güvenliği uzmanları işletmelerde işveren, çalışan ve devlet arasında bir denge mekanizmasıdır. Bu denge mekanizması içerisinde çalışanın iş kazalarından ve meslek hastalıklarından korunmasını sağlamak, iş güvenliği mevzuatına dair yükümlülüklerin yerine getirilmesini sağlamak, sağlık taramalarının doğru ve zamanında yapılıp yapılmadığını kontrol etmek durumundadır. Bakanlıkça belirlenen işletmelerin iş güvenliği konusunda alması gereken önlemleri uygulamak, gerçekleştirilmesi gereken faaliyetleri takip etmek, ilgili İSG modülüne gerekli bilgileri kaydetmek öncelikli sorumlulukları arasında sayılabilir.
İş Güvenliği Uzmanlığı Neden Önemlidir?
İş güvenliği uzmanlığı iş hayatı açısından son derece önemlidir. Çünkü bu çalışma alanı doğrudan çalışanların can güvenliğini alakadar eder. İş güvenliği uzmanı tehlike sınıflarına göre işyerlerinde gereken önlemlerin alınmasını sağlayarak kazaların, felaketlerin önüne geçebilir. Dünyada ve ülkemizde iş güvenliği çalışmaları yaygınlaştıkça iş kazalarının azaldığı, vaka sayılarının düştüğü görülmektedir.
Her şeye rağmen iş güvenliği uzmanlığı çalışmaları hiçbir zaman tehlike gibi bir gerçeğin varlığını ortadan kaldırmaz. Tehlike hayatın, işin olduğu her yerde vardır. Fakat yapılması gereken tehlike durumlarının yaşanmasının önlenmesi, sonuçlarının da minimuma indirilmesidir.
Günümüzde tüm hayatın olduğu gibi sanayinin de olmazsa olmazlarından birisi elektrik enerjisidir. Elektrik olmadan işleri devam ettirebilmek imkansızdır. Bununla birlikte elektrik her daim tehlikelidir. İş güvenliği uzmanı tam da bu noktada hem elektrik enerjisini kullanmak zorunda olduğunun farkındadır hem de elektrik kaynaklı oluşabilecek riskleri değerlendirip gerekli önlemleri almalıdır.
İş Güvenliği Uzmanlığı Yönetmeliği
İş güvenliği uzmanlığı çeşitli yönetmeliklere tabidir. Bunlar arasında en geneli 28512 sayılı resmî gazetede yayınlanan İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik olmaktadır. Bu yönetmelikte genel ve özel hususlarıyla iş güvenliği uzmanlarının bütün yetkileri, sorumlulukları, görevleri belirtilmektedir.
Yönetmelikte iş güvenliğiyle alakalı bilinmesi gereken bakanlık, eğitim kurumları, eğiticilerin eğitim belgeleri, eğitim programları, iş güvenliği uzmanı, genel müdürlük, sorumlu müdür, İSG – Katip, teknik eleman gibi kavramlar detaylıca ele alınmaktadır.
Yine yönetmelikte işverenlerin sorumlulukları, iş güvenliği uzmanlarının sahip olması gereken nitelikler, iş güvenliği uzmanlarının görevleri, yükümlülükleri, eğitim kurumlarına dair hükümler, iş güvenliği uzmanının çalışma usul ve esasları bulunmaktadır. Ayrıca diğer sağlık personeli, iş güvenliği uzmanı, bunların eğitimleri, sınavları, belgelendirme, eğiticiler ve diğer bütün konular her detayıyla yer almaktadır.
Yönetmelikte işverenin yükümlülükleri arasında iş güvenliği uzmanı görevlendirme, işyeri ağlık ve güvenlik birimi kurma yükümlülüklerine yer verilmektedir.
Usul ve esaslar arasında iş güvenliği uzmanlığı belgesi, iş güvenliği uzmanlarının nitelikleri, iş güvenliği uzmanlarının görevlendirmeleri, iş güvenliği uzmanlarının görevleri yer almaktadır. Yine iş güvenliği uzmanlarının çalışma süreleri, iş güvenliği uzmanlarının yetkileri, iş güvenliği uzmanlarının yükümlülükleri, iş güvenliği uzmanlarının belgelendirilmesi bulunmaktadır.
İş güvenliği uzmanlığı yönetmeliğinde eğitim kurumlarına ilişkin hükümlerin yer aldığı bir bölüm de ayrıca yer almaktadır. Burada eğitim kurumuna başvuruya dair işlemler, eğitim kurumlarının bulunacakları yerler, yerleşim planında hangi şartların aranacağı gerek derslik gerekse diğer alanlarında temel şartları hakkında detaylar bulunmaktadır. Ayrıca eğitim kurumunun eğitici kadrosu, eğitim kurumunun termal konforu, gürültüsü, aydınlatması, eğitim kurumunun yetkilendirilmesi, eğitim kurumunun belgelendirilmesi, eğitim kurumunun vize işlemleri, eğitim kurumunun yetkileri, görevleri, sorumlulukları, eğitim kurumunun eğitim programları, eğitim kurumunun müdürünün temel görevleri gibi bilgilere yer verilmektedir.
Yönetmelikte eğitim ve sınav başlığına da ayrıca yer verilmektedir. Bu başlık altında iş güvenliği uzmanlarının eğitimi, diğer sağlık personelinin eğitimi, belge yenileme eğitimleri ve sınavlar yer almakta, bunların her birisinin nasıl olması gerektiği ele alınmaktadır.
Eğiticiler ve belgelendirme başlığı altındaysa iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi eğitici belgesi, eğiticilerin belgelendirilmesi, eğiticilerin görevleri ve sorumlulukları gibi detaylar bulunmaktadır. Genel müdürün yetkileri, görevleri, sorumlulukları, ihlallerde uygulanacak olan ihtar puanı sistemi, yetkilerin askıya alınması, yetki iptali gibi yaptırımlar ele alınmaktadır. Etik ilkeler, mesleki bağımsızlık, eski yönetmelik, mevcut eğitim kurumları ve yürürlükteki güncel konular da yönetmelikte açıkça kendine yer bulmaktadır.
İş Güvenliği Uzmanı Olarak Göreve Başlayanlar Ne Yapar?
İş güvenliği uzmanı olan bir kişinin yaptığı en temel şey iş yerinde risk oluşturan durumları tespit etmek ve ardından da çözümlemesini yapmak, bu çözümlemeyi işverene yazılı bir rapor halinde aktarmaktır. Bununla birlikte iş güvenliği uzmanının sorumluluğu yalnızca işverene karşı değildir. Eş zamanlı şekilde tuttuğu raporları, işyerinin bilgilerini, güvenliğini sağladığı yere dair detayları İSG Katip modülüne de girmeli, bakanlığın istediği bilgileri aktarmalıdır.
İş güvenliği uzmanının bütün bunları yaparken hem işyeri hekimi hem de diğer sağlık personeliyle uyumlu çalışmalıdır. Olası meslek hastalıkları, sağlık taraması gibi durumlarda bu personellerle iş birliği yaparak süreci ilerletmelidir.
Aynı şekilde işyeriyle ilgili risk değerlendirmesi yaparak acil eylem planı hazırlamak da sorumluluklardandır. Düzenli bakımların yapılması, kontrollerin gerçekleştirilmesi, ölçümü yapılması gereken maddelerin ölçülmesi de iş güvenliği uzmanınca sağlanmalıdır. İşyerlerinin tehlike sınıflarına göre mevzuatta istene belgeler, bilgiler, dokümanlar, raporlar vardır ve bunları hazırlamak da iş güvenliği uzmanının yükümlülüğündedir.
İş güvenliği uzmanının görevlerinden bir diğeri çalışanların tamamına iş güvenliği ile alakalı eğitimler vermektir. Eğer eğitimlerde risk durumuna göre tatbikatların uygulanması gerekiyorsa bunları gerçekleştirecek olan da yine iş güvenliği uzmanıdır. Dolayısıyla iş güvenliği uzmanının görevleri bir şekilde hayati konulara dayanmakta ve bu nedenle her birisi hiç birisi göz ardı edilemeyecek derecededir.
İş Güvenliği Uzmanı Ne Kadar Maaş Alır?
İş güvenliği uzmanı olmak isteyenler ya da bu konuda araştırma yapanların ilk merak ettikleri hususlardan birisi iş güvenliği uzmanının maaşı olmaktadır. En temelde iş güvenliği uzmanlığı üç ana sınıfa ayrılmakta, iş yerinin tehlike durumlarına göre görev detayları değişmektedir. Yine işletmelerin hizmet veya üretim sınıflarına göre de iş güvenliği uzmanının sınıfı farklılık göstermektedir.
Yukarda da belirttiğimiz gibi iş güvenliği uzmanlığı ilk olarak C sınıfı ile başlamaktadır. Mimarlar, mühendisler, teknik öğretmenler, ön lisans iş güvenliği uzmanlığı mezunları ilk kez iş güvenliği uzmanı olacakları zaman C sınıfı iş güvenliği uzmanıdırlar. Yükselerek de B sınıfı, ardından A sınıfı iş güvenliği uzmanı olabilirler.
İş güvenliği uzmanlarının maaşları yıllık enflasyon değerine göre belirlenmektedir. Uzmanlar sahip oldukları iş güvenliği uzman sınıfına göre maaş almaktadırlar. C sınıfı iş güvenliği uzmanları alt limitten maaş alırken B ve A sınıfı iş güvenliği uzmanları üst limitten ücretlendirmeye tabidirler. İleri düzey tehlikeli alanlarda görevli iş güvenliği uzmanları 4 bin TL ile 7 bin TL arasında maaş alabilmektedirler. Tecrübeye, yeterliliğe, sertifika türüne bağlı olarak maaşlarda farklılıklar olmaktadır.
Üst düzey güvenlik tedbirlerinin gerektiği yerlerde A sınıfında yer alan iş güvenliği uzmanları çalışabilmektedir. Bu nedenle belge sınıfı açısından en yüksek maaşın da A sınıfındaki iş güvenliği uzmanlarında olduğu söylenebilir. A sınıfında çalışmakta olan bir iş güvenliği uzmanının maaşı genel itibariyle 5 bin TL civarındadır. Meslekte tecrübeleri, deneyimleri arttıkça sınıflarına göre de değişebilmekle birlikte 7 bin TL, 8 bin TL civarında maaşlar alabilmektedirler. Altı aylık, yıllık enflasyon değerlerine göre de iş güvenliği uzmanlığı maaşları değişmektedir.